ایران: سريال (الاسباط) يا «معاويه و حسن و حسين (عليهما‌السلام)» كه عنوان الفتنه الكبري يا فتنه بزرگ يا مشعل‌هاي نور را هم به خود داشته و در نهايت قرار شد به عنوان «الحسن و الحسين و المعاويه» يا به اختصار «الحسن و الحسين» از سوي 10 شبكه عربي به روي آنتن برود. از گذشته واكنش‌هاي جدي در قبال ساخت اين سريال وجود داشت، اما اكنون با تحقق ساخت و پخش آن در ماه مبارك رمضان امسال، به نظر مي‌رسد كه در آستانه بروز حوادث و رويدادهاي مهمي در واكنش به پخش اين سريال هستيم كه البته سازندگان سريال، كاملاً از اين موضوع آگاهي داشته و در صحبت‌هايشان به آن اشاره كرده‌اند.

محمد العنزي مديرعامل شركت فيلمسازي كويتي المها - توليد‌كننده اين فيلم - در مصاحبه‌اي درباره اين سريال گفته است: «اين كار تاريخي هنري بر‌اساس اصل فرض حسن نيت ميان صحابه و وجود توطئه يهود در وراي اختلافات آنان صورت خواهد گرفت... اين كار تلويزيوني حوادث و فتنه‌هايي را به تصوير خواهد كشيد كه مسلمانان از هنگام شهادت سيدنا عثمان بن عفان (رضي‌الله عنه) تا شهادت سيدنا حسين (رضي‌الله عنه) با آن دست به گريبان بودند.»

دسيسه خطرناك

بي‌شك پرداختن اين سريال به برهه منجر به عاشوراي سال 61 هجري، نوعي دسيسه در جهت ضربه زدن به تفكر اصيل شيعي تلقي مي‌شود. در مستند «روزي، روزگاري ايران» هم كه در سال 1385 ساخته شد، اين موضوع به خوبي تبيين شده بود كه اساس ايدئولوژي امروز ايرانيان را عاشوراي سال 61 هجري تشكيل مي‌‌دهد. در اين مستند كه شبكه 4 انگليس ساخت و از اين شبكه و نيز شبكه پي‌بي‌اس امريكا پخش شد، تأكيد شده بود كه متن پنهان سياست كنوني حكومت ايران را تفكر عاشورا تشكيل مي‌دهد.

در خلاصه داستان اين سريال آمده است: «اين سريال به زندگاني امامان حسن و حسين [عليهما‌السلام] و فتنه بزرگي كه پس از رحلت حضرت رسول [صلي‌الله عليه و آله و سلم] رخ داد و نقش آنان در دفاع از خليفه سوم عثمان‌بن عفان و همراهي با اميرالمؤمنين علي‌بن ابيطالب [عليه‌السلام] مي‌پردازد؛ اين سريال همچنين كنار رفتن [امام] حسن [عليه‌السلام] از خلافت [مسلمين] براي ايجاد صلح بين مسلمانان و وحدت امت اسلامي را به نمايش مي‌گذارد.» در همين حال شبكه روتانا در گزارشي درباره اين سريال اعلام كرد: «اين سريال نقش يهوديان در توطئه و اختلاف‌افكني بين مسلمانان پس از كشته شدن عثمان را تا شهادت امام حسين(ع) به تصوير مي‌كشد.»

اهداف اين سريال

با تأملي بر مصاحبه‌هاي عوامل اين سريال و واكنش‌هاي آيت‌الله محمدباقر مهري، نماينده آيت‌الله سيستاني در كويت و كشورهاي خليج‌فارس، به نظر مي‌رسد اين سريال، اهداف ذيل را دنبال مي‌كند:

1. تبرئه يزيد بن معاويه در فاجعه شهادت امام حسين (عليه‌السلام) و صرفاً مجرم دانستن امثال عبيدالله بن زياد، عمربن سعد، شمر و اهالي كوفه در اين حادثه با استناد بر گفته خود يزيد كه دستوري براي شهادت امام حسين (عليه‌السلام) نداده است و از ماجراي كربلا بي‌اطلاع بوده است.

2. ارائه صلح امام حسن مجتبي (عليه‌السلام) به شكل نادرست و تبرئه معاويه از نقض صلحنامه و نشان دادن برتري وي در برابر امام علي (عليه‌السلام) و امام حسن مجتبي (عليه‌السلام) در وقايع پيش‌آمده فيمابين.

3. يكسان نشان دادن امام حسن و امام حسين (عليهما‌السلام) با فاسقي مانند يزيد (عليه‌اللعنه)

4. سفيد و مطهر نشان دادن تصوير معاويه و يزيد

5. تحريف و شبهه‌اندازي در حقايق و مسلمات شيعه و تحريف مذهب تشيع اثني عشري و نسبت دادن اين انديشه به ريشه‌هاي يهودي (منظور اين است كه تفكري به نام شيعه، نوعي انحراف از اسلام اصيل جلوه داده مي‌شود كه با طراحي يهوديان و دسيسه آنها در ميان مسلمانان ايجاد شده و خود اميرمؤمنان و خاندان پيامبر به دنبال شكل‌گيري چنين تفكر خاصي نبوده‌اند)

6. تنزل جايگاه حسنين (عليهما‌السلام) با به تصويركشيدن آن دو حضرت و نشان دادن آن دو امام معصوم (عليهما‌السلام) بدون هيبت و بدون هرگونه وقار و قداست به‌سان دو انسان عادي.

ناگفته‌هايي از اين سريال

شبكه روتانا الخليجيه متعلق به امير وليد بن طلال (از شاهزادگان سعودي) كه شريك رسانه‌اي و تجاري روپرت مورداك (غول رسانه‌اي و صهيونيست مشهور كه اخيراً در انگليس رسوايي بسيار بزرگي به بار آورد) است، پيشتاز پخش اين سريال شده و با پخش گزارش‌ها و تيزرهاي متعدد درباره سريال، براي جلب مخاطب تلاش مي‌كند.

يك گروه ايراني هم گريم چهره‌ها را بر عهده داشته است!

در حالي كه اغلب از بودجه سه ميليون دلاري اين سريال، سخن به ميان آمده است، در يكي از گزارش‌هاي شبكه روتانا الخليجيه، بودجه ساخت اين سريال، هفت ميليون دلار اعلام شد.

به گفته تهيه‌كننده سريال، تصويربرداري آن بيش از دو سال طول كشيده است. العنزي گفته است: دوبله سريال هم به دو زبان انگليسي و تركي صورت مي‌گيرد تا در كشورهاي غيرعربي هم عرضه شود.

به گفته تهيه‌كننده سريال قرار بوده است كه سريال در سوريه ساخته شود اما سوريه بدون ارائه توضيح روشني از تصويربرداري آن در اين كشور عذرخواهي كرده است. سوريه در ساخت سريال بين كشورهاي عربي پيشتاز است و مي‌توان دلايل اين ممانعت را حدس زد.

دولت مصر هم هنگام ساخت سريال با ادعاي اينكه يك گروه ايراني براي گريم همراه تيم سازنده است و درخصوص ورود آنها به مصر تصريح نشده است از ساخت فيلم در مصر جلوگيري كرد.

تهيه‌كننده با شبكه‌هايي از مالزي، اندونزي، تلويزيون قطر و بسياري از شبكه‌هاي ديگر از جمله الحيائ، التحرير و النهار مصر و ال‌بي‌سي لبنان براي خريد حقوق پخش اين سريال مذاكره كرده و به توافق رسيده است و قرار است در كشورهاي حوزه مغرب غربي (تونس و مغرب) هم پخش شود.

نكته جالب اينكه خود شبكه‌هاي كويتي براي خريد حقوق پخش اين سريال پا پيش نگذاشته‌اند و تهيه‌كننده اميدوار است در آينده بتواند سريالش را به هموطنانش بفروشد. آيت‌الله محمدباقر مهري، تيمي را در كويت مأمور پيگيري حقوقي درخصوص اهانت اين سريال به شيعيان كرده و عليه شركت سازنده اين سريال اقامه دعوي كرده است.

 هنرمندان و بازيگران كويتي هم به دلايل مختلف از جمله با ادعاي بازي در سريال‌هاي ديگر، از حضور در اين سريال عذرخواهي كردند.

واكنش‌ها به ساخت و پخش سريال

در واكنش به ساخت اين سريال از سال‌هاي قبل با فضاسازي صورت گرفته از جانب آيت‌الله محمدباقر مهري، بسياري از علماي شيعه، درخصوص آن فتوا دادند و ساخت آن را حرام دانستند از جمله حضرات آيات عظام مكارم شيرازي، ‌نوري همداني، صافي گلپايگاني و جعفر سبحاني. در ميان اهل سنت نيز مخالفت‌هاي جدي با ساخت اين سريال صورت گرفت از جمله الازهر دو بار به صورت رسمي از زبان دكتر احمد الطيب، شيخ الازهر با آن مخالفت كرد و استدلال آنها اين بود كه نبايد چهره خاندان پيامبر(ص) به نمايش گذاشته شود.